Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam, đặc biệt là chế độ Người cao tuổi mới nhất. Với việc Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, hàng loạt chính sách mới về trợ cấp, đặc biệt là “Trợ cấp hưu trí xã hội” lần đầu tiên được áp dụng.
Những thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của hàng triệu Người cao tuổi, giúp giảm độ tuổi hưởng trợ cấp và tăng mức hỗ trợ. Bài viết này sẽ cập nhật chi tiết chế độ mới nhất và các mức trợ cấp Người cao tuổi cần nắm rõ.
I. Những thay đổi về chế độ Người cao tuổi từ 01/7/2025
Sự thay đổi lớn nhất trong chế độ Người cao tuổi mới nhất đến từ việc Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực. Thay đổi cốt lõi là việc hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, trong đó tầng trợ cấp hưu trí xã hội được bổ sung.
Cụ thể, những điểm mới bao gồm:
- Ra đời “Trợ cấp hưu trí xã hội”: Đây là một chế độ hoàn toàn mới, do ngân sách nhà nước đảm bảo. Chế độ này được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển từ chính sách trợ cấp xã hội hằng tháng đối với Người cao tuổi (theo Nghị định 20/2021/NĐ-CP).
- Giảm độ tuổi hưởng trợ cấp: Đây là tin vui lớn nhất. Nếu như trước đây, Người cao tuổi phải từ đủ 80 tuổi trở lên và không có lương hưu mới được hưởng trợ cấp xã hội, thì chính sách Người cao tuổi mới nhất đã giảm độ tuổi này xuống: từ đủ 75 tuổi trở lên (áp dụng chung), từ đủ 70 tuổi (áp dụng cho người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo).
- Tăng mức trợ cấp và quyền lợi đi kèm: Mức trợ cấp hưu trí xã hội mới được ấn định ở mức 500.000 đồng/tháng, cao hơn mức chuẩn trợ cấp xã hội cũ. Ngoài ra, người hưởng còn được cấp thẻ BHYT miễn phí và hưởng hỗ trợ chi phí mai táng.
Đây là chính sách Người cao tuổi mang tính đột phá, nhằm đảm bảo cuộc sống tốt hơn cho những người không có lương hưu khi về già.
II. Điều kiện hưởng chế độ Người cao tuổi mới nhất tại Việt Nam
Để được hưởng chế độ Người cao tuổi mới nhất (cụ thể là trợ cấp hưu trí xã hội), công dân Việt Nam cần đáp ứng các điều kiện được quy định tại Điều 21 Luật BHXH 2024 và Nghị định 176/2025/NĐ-CP như sau:
1. Đối tượng hưởng trợ cấp từ đủ 75 tuổi:
Đây là nhóm đối tượng phổ biến được áp dụng chế độ cho Người cao tuổi mới nhất theo quy định chung, cụ thể cần đáp ứng:
- Là công dân Việt Nam.
- Từ đủ 75 tuổi trở lên.
- Không hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.
- Có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
2. Đối tượng hưởng trợ cấp từ đủ 70 tuổi (trường hợp đặc biệt):
Nhằm tăng cường hỗ trợ Người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn, chính sách mới áp dụng điều kiện giảm độ tuổi cho nhóm sau:
- Là công dân Việt Nam.
- Từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi.
- Thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định của Chính phủ.
- Không hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.
- Có văn bản đề nghị.
Việc nắm rõ các điều kiện này là rất quan trọng để Người cao tuổi và gia đình chủ động làm thủ tục hưởng chế độ Người cao tuổi mới nhất một cách kịp thời.
III. Các loại trợ cấp cho Người cao tuổi mới nhất từ 01/7/2025
Từ 01/7/2025, chính sách trợ cấp cho Người cao tuổi được phân định rõ ràng thành 2 nhóm chính.
1. Trợ cấp xã hội
Chế độ cho Người cao tuổi này vẫn được áp dụng theo quy định tại Nghị định 20/2021/NĐ-CP. Tuy nhiên, nhóm đối tượng chính (từ 75 tuổi trở lên) đã được chuyển sang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội với mức cao hơn.
Trợ cấp xã hội hằng tháng vẫn được duy trì cho các đối tượng như:
- Người cao tuổi thuộc hộ nghèo, không có người phụng dưỡng.
- Người cao tuổi từ đủ 60 tuổi trở lên sống cô đơn, thuộc hộ nghèo.
- Người cao tuổi khuyết tật nặng hoặc đặc biệt nặng.
- Các đối tượng khác theo quy định.
Trường hợp Người cao tuổi đủ điều kiện hưởng nhiều chế độ trợ cấp khác nhau (ví dụ: vừa là người khuyết tật, vừa đủ tuổi hưởng hưu trí xã hội) thì sẽ được hưởng mức trợ cấp cao nhất.
2. Trợ cấp hưu trí xã hội
Đây là trọng tâm của chế độ Người cao tuổi mới nhất từ 01/7/2025. Các quyền lợi cụ thể bao gồm:
- Mức trợ cấp hàng tháng: Người đủ điều kiện hưởng sẽ nhận mức trợ cấp là 500.000 đồng/người/tháng.
- Cấp thẻ Bảo hiểm y tế: Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế và cấp thẻ BHYT miễn phí để đi khám chữa bệnh.
- Hỗ trợ chi phí mai táng: Khi người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội qua đời, người lo chi phí mai táng sẽ được hỗ trợ Người cao tuổi một lần với mức 10.000.000 đồng.
IV. Thủ tục và hồ sơ nhận trợ cấp Người cao tuổi
Để thực hiện thủ tục và hồ sơ nhận trợ cấp theo chế độ Người cao tuổi mới nhất, Người cao tuổi hoặc người đại diện cần chuẩn bị hồ sơ rất đơn giản, chỉ bao gồm Văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Nghị định 176/2025/NĐ-CP). Tải mẫu TẠI ĐÂY
Hồ sơ này sẽ được nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện đến Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã (xã, phường, thị trấn) nơi Người cao tuổi đang cư trú. Sau khi tiếp nhận, UBND cấp xã sẽ tiến hành xem xét, xác thực thông tin và đối chiếu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Chủ tịch UBND cấp xã sẽ xem xét và ban hành quyết định hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Thời điểm Người cao tuổi bắt đầu được hưởng trợ cấp sẽ được tính ngay từ tháng mà Chủ tịch UBND cấp xã ký ban hành quyết định.
V. Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là phần giải đáp nhanh cho những thắc mắc phổ biến nhất khi tìm hiểu về chế độ Người cao tuổi mới nhất áp dụng từ 01/7/2025.
1. Người từ 80 tuổi trở lên có tự động được hưởng trợ cấp không?
Không. Kể cả khi đã đủ tuổi (75, 80 hay 90 tuổi), chế độ Người cao tuổi mới nhất (trợ cấp hưu trí xã hội) không được áp dụng tự động. Người cao tuổi (hoặc người giám hộ/đại diện) bắt buộc phải nộp “Văn bản đề nghị” (Mẫu 01) cho UBND cấp xã để được xét duyệt. Nếu không nộp hồ sơ, sẽ không có tên trong danh sách chi trả.
2. Khi chuyển nơi cư trú thì làm sao để lấy trợ cấp?
Đây là một chính sách Người cao tuổi được quy định rõ. Khi người đang hưởng trợ cấp chuyển nơi cư trú sang xã/phường khác:
- Người đó (hoặc người đại diện) nộp “Văn bản đề nghị” (Mẫu 01) tại UBND cấp xã nơi cư trú mới.
- UBND xã nơi cư trú cũ sẽ ra quyết định thôi chi trả tại địa bàn và gửi văn bản, hồ sơ liên quan đến UBND xã nơi cư trú mới.
- UBND xã nơi cư trú mới sẽ ra quyết định tiếp tục chi trả trợ cấp cho Người cao tuổi kể từ tháng mà nơi cũ thôi chi trả.
3. Trợ cấp có được truy lĩnh nếu chậm làm hồ sơ không?
Không. Theo quy định, Người cao tuổi được tính hưởng trợ cấp hằng tháng kể từ tháng Chủ tịch UBND cấp xã ký quyết định hưởng trợ cấp.
Điều này có nghĩa là, nếu một người đủ 75 tuổi vào tháng 1/2025 nhưng đến tháng 10/2025 mới nộp hồ sơ và được duyệt, thì người đó chỉ được nhận tiền trợ cấp từ tháng 10/2025, không được truy lĩnh 9 tháng trước đó. Vì vậy, gia đình cần chủ động làm hồ sơ sớm ngay khi Người cao tuổi đủ điều kiện.
Chế độ Người cao tuổi mới nhất có hiệu lực từ 01/7/2025 là một chính sách an sinh xã hội đột phá, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Nhà nước. Việc giảm độ tuổi hưởng trợ cấp xuống 75 (hoặc 70 đối với hộ nghèo) và áp dụng mức hưu trí xã hội 500.000 đồng/tháng cùng BHYT miễn phí là nguồn hỗ trợ Người cao tuổi vô cùng thiết thực. Người dân cần chủ động nắm rõ quy định và thủ tục để đảm bảo ông bà, cha mẹ được hưởng trọn vẹn quyền lợi, giúp ổn định cuộc sống khi về già.
